Dä Dengens

Neulich stong ech et ooewes en die… wie hit se noch?… die Wieertschaft dooe an de Eck van die… öh… Dengensstrooet. Ech stong also dooe an et Rähmke. Neäwen mech kallden twiee Rentner openanger en. Sägg, hässe all jehüert, dä… öh… Dengens, witse, dä Lange, dä die Süester van dä… wie hit dä doch noch?… Ja, es jooe och ejal. Also dä well jedenfalls nächste Weäk nach Italien en Urlaub fleje.“ „Es dat dä möt dä Krollekopp on die dicke Wratt op de Naas?“ „Och wat, dä doch net. Dä fährt doch möt sin Frau Jooehr für Jooehr nach… öh… wie hit et?…“ „Kann dä dann üewerhaupt spanisch kalle?“ „Wer?“ „Ja dä, wuo do mech van vertälle wolldes.“ „Wat soll dä dann möt Spanisch?“ „Ja wie? Do seits doch, dat dä dooe her fleje well.“ „Äwer doch net nach Spanien, dä flücht nach… öh… ja, jetz häste mech janz drut jebreit.“

„Sägg, wat ech dech ömmer all ens frooere wollde, dinne Schwooerer, dä möt die Jlatz, es dä eijentlich ömmer noch be die… öh… Dengens an’t wirke? Die sollen doch suo joot wie pleite sieen, wird jooe vertällt.“ „Och wat! Wer hät dech dat dann vertällt?“ „Ja, dat häb ech van dä… öh… wie hit dä doch noch ens? Ech kües et suo sägge… Ja, jedenfalls häm se dat en dä Friseurlade, dooe an die Eck van die… öh… Dengensstrooet, dooe häm se dat vertällt.“

Dooe seit doch vürije Weäk minne Nobber van teäjenüewer für mech…“ „Wer? Dä Dicke möt die Knubbelsnaas?“ „Nä, dä net, dän angere, dä neäwen däm wonnt, dä… öh… jetz fällt mech dä Naam jrad net en. Also, dä minde für mech, dat die Frau van dä Keärl van die Tankstell op de… öh… wie hit die Strooet an dä Dengenspark doch noch ens?… Also, dä vertällde mech, dat die möt enne Schwatte duorjebrännt wöer..“ „Jo? Sägg bluoß.“ „Ja, äwer dat kann jooe jarnet sieen.“ “Woröm dann net?” „Ja, weäjes dat dä Tankstellekeärl jooe üewerhaupt jarkin Frau jehatt hät.“ „Ja, dann kann die jooe och net duorjebrännt sieen.“ „Eäwes.“ „Es dat dann ieene ut Afrika?“ „Wer?“ „Ja, dä Schwatte.“ „Dat wieet ech doch net. Däm kenn ech doch jarnet.“

Witse eijentlich, wer och duot es?“ „Nä, wer dann?“ „Ja, ech wieet net, ob do däm jekännt häs. Dä wonnde jooe he öm de Eck be die aal… öh… witse, die möt dä jruote Balkon vür de Bross on die Frasselsfrisur, die ömmer bluoß üewer angere Lüh an’t klapeie es… Ech häb mech däm sinne Naam noch nie merke könne, suo ähnlich wie „…rowski“ hengen draan off suo jet.“ „On dä es duot?“ „Ja, vürije Weäk hät öm dä Schlag jetroffe. On dä wooer jooe übrijens enne Vetter mütterlicherseits van dä… öh… Dengens, van däm ech dech vertällt häb, dat dä nächste Weäk nach Italien flücht.“ „Dooe kannste ens sieehn, wie klieen de Welt es.“ „Ja, dooe sässe jet.“

Op Platt hit et:

druut jebreit                 durcheinander gebracht
duor jebrännt              durch gebrannt
kalle                            sprechen, erzählen
Kubbelsnaas              Knollennase
Körte                           Schnaps
Krollekopp                  Lockenkopf
kües                            könnte
Nobber                        Nachbar
Rähmke                      Rähmchen (in der Kneipe)
Schwooerer                Schwager
Süester                       Schwester
teäjenüewer                gegenüber
Vertäll                          Erzählerei
wirke                           arbeiten

Matthes on Schäng send beäste Frönde

Plante on Blome

Bontenakels Küeb es seit nöies Kleinjärtner jeworde. Dä Jaart wooer en jerejelt Schnäppke, schüen aanjeleit möt Plante on Blome. Henger de Wies en fein Holthüske, enne Tümpel möt Joldfesch dren on en Stöck für Eärpel on Jemöis drop tu pooete. Ärg düer sollden dat klieene Paradies och net sieen. Möt die Lüh, die dä Jaart avjooeve, wooerd m’r sech flott einig. Die Nöijärtner kuoße et Mirschde van dä Inventar on dä Jaardeswerkelskrooem üewerneähme. Nou stung Küeb  dooe – van nix en Ahnung, äwer Kleinjärtner. Suovüel wuoß hä: wat bonk es, dat send die Blome, on alles wat jröin es, dat send Plante, Strüker, Jemöis off Jras. Et kann äwer och Onkruut sieen. Dat mot m’r joot utrieen halde.

Als die Fröihjooerssonn et irschde Kiehr erut kooem, jing Männ en sinne nöie Jaart on wollde wat duon. Bluoß wat on woröm on möt wat für’n Werkelszeug? Hä bekieek sech die Beete möt Strüker on jröine Blättches, die vürsechtig ut de Erd erut luorde. En paar jeäle on blaue Blömkes kieeke och all möt et Köppke erut. Dann beluorde Küeb sech en dä Schopp die Schöppe on Härke on Krätzkes on Pöttches on Blöskes möt Samen on Dünger on wat et sons noch alles für ’ne Krooem jooev. Äwer hä kuoß kinne Verstank an dat janze Zeug draan krieje.„Morje es och noch ennen Daag“, seit hä vür sech, „dann kann ech ömmer noch he eröm stalpe. En bödsche Fulke kann nix schade.“

Op Platt hit et:

aanjeleit                                  angelegt
beluore                                   belauern
bonk                                       bunt
Eärpel on Jemöis                   Kartoffeln und Gemüse
et irschde Kiehr                      erstmals
Fierooevend                           Feierabend
fulke                                       faulenzen
Jaardesnobbere                     Gartennachbarn
Jaardeswerkelskrooem         Gartengeräte
Jrieet                                      Margarete
kajeäre                                   rasen
Küeb                                       Jakob
pooete                                    pflanzen
Strüker                                   Sträucher

Krieewelsche Tüen

Ech eät jooe für min Leäwe jeär en Schiev lecker Jraubruot möt Jriebenschmalz drop. Dat Bruot mot äwer janz fresch sieen, dann schmeckt dat et beäst. Desweäje jank ech mech en de Stadt ömmer dat leckere Heidebruot möt die knackije Köersch jelle. Ihr wit jooe sieeker, wuo m’r dat krett. Des Daag stong ech wier en dä Bäckerlade dren. Dooe hüerden ech, wie neäwen mech en Frau sät: „Ich hätte jern enne Pottweck mit ohne alles“. Die Verkäuferin kieek jet klöchtig dren, schöddelde dä Kopp on seit: „Wir haben Butterpottweck und Pottweck mit Rosinen oder Mandeln. Welchen möchten Sie denn haben?“ „Ja, dä mit ohne alles drin.“ Dat Wiev henger de Thieek haat net ärg vüel Humor on wooerd en bödche quooet. „Mit ohne – das widerspricht sich ja. Was möchten Sie denn nun haben?“

Dooe kuos ech net miehr de Schnuut halde. „Ihr sed wahl net van he“, seit ech. „Die Frau well enne Pottweck jelle, wuo kin Krente dren send on och kin Mandele – möt ooehne alles eäwes. En Krieewel sät m’r dat suo.“ „Dat wüst‘ ich aber“, minde die angere Verkäuferin, „dat hab ich noch nie jehört.“ „Ja, dann sedder wahl noch net lang jenoch en Krieewel.“ „Wollen se uns nur belehren, oder wollen se auch wat kaufen? Wat darf et denn sein?“ „Dann dot mech mar een van öier Heidebruot, dat schmeckt jooe jar net suo unübel.“ „Wie tut dat schmecken – unübel? Dat verbitte ich mich aber.“ „Nix für onjoot,“ seit ech, „dooemöt wollden ech bluoß sägge, dat dat Bruot be öch ärg lecker schmecke dieet.“

Suo es dat jooe vandaag. Et jövvt net miehr ärg vüel Lüh, möt dänne m’r sech noch op echt Krieewelsche Art ongerhalde kann. Vür Jooehre, als „Et Bröckske“, noch ooepe wooer, dooe kuos m’r dooe noch ömmer van die Jeäs vüel Krieewelsche Tüen hüere. Dooe häbben sech die alde Krieewelsche ömmer jeär jetroffe, für öm üewer det on dat tu kalle. Wenn dä Nöibou feärdig es, soll jooe dooe onge wier en Kneipe eren trecke, häb ech jehüert. Ov dat Heimatjeföhl dann wier en klieen bödche turöck kömmt, wenn dooe demnächst wier de Pooert ooepe jemäckt wörd – schüen wöer et jooe. Äwer ov dooe een van die nöimodische „Börger-Restaurants“ joot für es – ech wieet et net.

Op Platt hit et …

jar net suo unübel       gar nicht schlecht
Jeäs                            Gäste
jelle                             kaufen
kalle                            sprechen
Kieek jet klöchtig        schaute etwas seltsam
Köersch                      Kruste
Krente                         Rosinen, Korinten
Leäwe                         Leben
Lüh                              Leute
nix für onjoot               (Redensart)
Nöibou                        Neubau
Pooert                         Tür, Tor
quooet                         ärgerlich
Schiev                        Scheibe
Tüen                           Töne